oylari edi. Temur ishidan ruhsat olgan kuni, chakki o`tgan yerlarni tamirlamoqchi edi. O`sha kuni devor qo`shnisi bog`dagi ishlarni qildirgani 30, 35 yoshlardagi mardikor olib kelishgan ekan. Erkaklar o`zlarini ish bilan chiqib ketgan, kampir va kelini marosimga ketgan. Uyda faqat mardikorni chov, ovqatidan xabardor bo`lib turgani 18, 19 yoshlardagi qiz qolgandi. O`z ishlari bilan andormon bo`lgan qiz, shahvat o`tida yonib har bir harakatini zimdan kuzatayotgan ablah mardikorga bee`tibor bo`lgan. Suv olgani, hammomga kirgan mahali to`satdan ablah mardikor tajavus qilib qolgan. Baxtiga shu topda tomga chiqqan qo`shnisi Temur joniga oro kirgandi. Hammasi kiyin boshlandi. Temur jahil ustida o`sha ablahni oyoqlari orasiga tepgandi. Oqibatda uni bir umurga nogiron qilib qo`ydi. Ablah esa Temurni suga berdi. Bir tomondan, qastdan qilgan ishi uchun javob berishi tayin edi. Ikkinchi tomondan sudda, bo`lgan voqeani oqizmay tomizmay ayib, ayibini sal bo`lsada yengillatishi, o`sha ahlahni o`zini ham panjara ortiga tortishi mumkun edi. Ammo boshqa tomonda qo`shni qizni shani... To`g`ri nomusi toptalmagan, ammo ko`chadagi gap-so`zlar undanda beyshavat, qizni baxtiga soya solib qo`yishi mumkun edi.
Shularni tushungan Temur vijdoniga qarshi bora olmadi, sudda, tergovda bazi savollar mavhum qolib ketdi. Oqibatda ablah bey ayib jabirlanuvchi. Temur esa ikki yarim yilga ketdi... Sir esa honadondan tashqariga chiqmadi.
O`sha tajovuzga uchragan qizni ismi Humora. Do`sti Akromning singlisi. Quchoq ochib qarshilagan kampir, Nazira ena esa Humorani buvisi, qolganlar kishilar, o`sha honadon egalari va bir nechta jo`ralari edi...

Temur bo`lgan, bo`layotgan voqealarni taxlil qilar ekan, tuni bilan uxlay olmadi. Hadeb u-yoq-bu yoqqa ag`darilaverdi. Qamoqxonadagi o`rniga o`rganib qolganmi, tagidagi to`shak tikanga o`xshab botardi. Hayolidan Aziza ketmadi. Singlisi bilan pishiriq pishirgani kelib-ketib yurgan kezlarni esladi. O`shanda bir-birlarini yoqtirib, sevib qolishgan edi. Temur sevgisini izhor qilgandi. Aziza esa sevgisini javobsiz qoldirmagan edi. Orzularidagi baxtli kelajak rejalarida, uni o`rni katta edi. Lekin bugun mashinada, do`stini tilidan uni ismini eshitganda. Huddi o`zi kabi qalibini ham, temir panjara ortiga tiqib qo`yishgani his qildi. Alam qiladi. Alam. Hammasidan ham kelib-kelib do`stiga teygani. Huddi yuzdagi chandiqday, qo`shni xonadonga kelin bo`lgani alam qiladi. Istaydimi, yo`qmi oynaga qaraganda ko`rinib turgan chandiq. Uni har ko`rganida yaralari qayta ochib azob berishi mumkunligidan qiynalib o`rtanadi...

Tong ham juda immillab yorishdi.

- Akaaaa! -singlisi ko`cha, xovlini supurib qaytarkan akasini derazasini chertdi.
- Assalom a`laykum aka. Yaxshi dam oldizmi?
- Va`alaykum. Yaxshi.
- Nazarimda turi bilan uxlolmadiz?!
- Yo`q, shunchaki muhut o`zgargani sabab... O`zing ham juda beyhalovat ko`rinasan?
- Yo`g`aa akajon sizga shundoq tuyulgan, -jilmayib, tabassumi bilan akasini kayfiyatini ko`tarmoqchi bo`ldi, - Akajon nonushtaga nima tayorlab beray?
- Pamidor qo`shib, quymoq.
- Ho`p hozir... - Ruhshona uy ichidan sochuq olib chiqib Temurni qo`liga tutdi. - Yuz qo`lizi yuvib oling, ungacha tayyor bo`ladi.

Temur singlisini shu tabassumida onasini, ko`rganday bo`ldi.
Yoshlik chog`larida maktabda yozish, o`qishni yaxshi o`zlashtira olmagan kezlari onasi bir narsa o`rgatgan edi. Har kun erta tongda ko`zguga qarab, jilmayar va:
``MEN SOG`LOMMAN, MEN AQILLIMAN, MEN KUCHLIMAN`` deya takrorlab o`zini shunga ishontirar edi. Bu a`lo darajada samara berardi.
Hozir oshxona tomon ketayotgan singlisiga bir dam termulib, o`sha onasini o`gitlarini yod oldi.
Sochuqni yelkasiga tashlab, artizon oldiga keldi. Devorga qotirilgan kichikroq, ko`zgudagi o`z aksiga termuldi.
``MEN BAXTLIMAN, MEN KUCHLIMAN, MEN YENGILMASMAN.``shu so`zlarni takror, takror qaytaraverdi. Toki o`zini ishontirmaguncha.
Sog`-omon jigarimni yoniga qaytdim. Demak men baxtliman.
A`qlim, bilagimda kuchim, urub turgan yuragim bor ekan. Demak men kuchliman.
Yaxshayabmanni? Demak men hech qachon yengilmayman. Har qanday sinov qarshisida bosh egmayman...
So`zlari yakunida kuzguda butunlay boshqa Temurni ko`rdi.

Biroz badan tarbiya qildi. So`ng muzdak suvga, yuz-qo`lini yuvdi. O`zini-o`zi ruhlantirib, bir onga bo`lsada avvalgi Temurni ko`ra olganidan xursand edi.

- Ruhshona... Dugonajon...
Shu topda darvozaxonadan ovoz keldi. Temur ovoz egasini darov tanidi. Singlisi oshxonada bo`lgani uchun, o`zi bordi.
- Kim? -kimligini bilsada.
- Enam somsa, berib yuborgandilar!
Temur darvozani ochdi. Qarshisida Akromni xotini Aziza turardi.
- Assalom a`laykum Temur aka. Sahar turib issiq non, somsa yopgan edik, enam ilindilar...
Aziza dasturxonga o`ralgan ikkita non o`ntacha somsani Temurni qo`liga uzatdi.
- Rahmatimni enamga yetqatib qo`ying...
- Temur aka Ruhshona qani?
- Oshxonada edi, xozir chaqirvoraman!
Temur ortiga burildi. Shu dam Aziza lip etib darvoza hatlab ichkariga kirdi va Temurni yelkasini ushladi.
- Temur aka, -dedi past titroq ovozda. - Men haligi...
Temur taqqa to`xtadi, hech nima demay Azizaga qarab qoldi. Aziza ko`zlarini yerdan uzmas, bir nimalar demoqchi bo`lar, biroq gap topolmasdi.
- Hozir Ruhshona chiqadi...
- Temur aka, men bilmabman. Hamma sizni ichvolib bezorilik qildi degandi... Men bilmabman...
- Hayotimda og`zimga aroq olmagan!..
- Bilardim. Keyin aslida nima bo`lganini. Bilganimda kech...
- Aziza menga izoh berishga majbur emassiz. Men sizni unutdim, bugundan boshqacha yashashga qaror qildim...
- Ahir men sizni see...
Temur Azizaga o`qraydi. Do`stiga tegib olib, yana sevgi haqida gapirayotgan beyvafoni so`zlari hamzatiga tegdi.
- Seni ko`rish tugul, sen haqingda o`ylashni ham istamayman. Iltimos boshqa bu xonadon eshigini hatlab ichkariga kirma. Ruhshona kerak bo`lsa chaqir, o`zi oldinga chiqadi, - Temur Azizani chimirilgan qoshlari, alamdan qiyilgan ko`zlariga bir nazar tashlab qo`ydi. - Sen birovni hasmisan. Bu gunohkor dunyoda gunohga botgan insonman. Endi sevgimiz haqida o`ylashga ham haqqimiz yo`q... - Temur alam bilan jilmaydi, - Nazira enamga rahmatimni ayting qo`ying kelin...
Temur shunday dediyu ortiga buruldi.

Supachaga yetganda Ruhshona oshxonadan bo`y ko`rsatdi.
- Aka chaqirgan kim ekan?
- Qara Nazira enam, issiq non bilan, ko`ksomsa berib yuboribdilar, - Temur supachaga yozilgan dasturxon ustiga qo`ydi. - Ovqating pishdimi?
- Mana xozir,
- Bay-bay-bayyy! - Temur oshxonadan kelayotgan ovqat isini xidladi. - O`zimni pazanda singlim!
Maqtab qo`ydi.
Aka-singil o`tirib yoshlikni, yaxshi kunlarni eslab kulishib nonushta qildi...

Mahalla oqsoqoli va enspektiri chaqirtirgan ekan. Temur ota-onasi qabri boshiga kelib, qaytar ekan ular yoniga kirdi. Ikkisi o`rtaga olib naq bir soat ichkilik oqibatlari haqida mazura o`qidi. Afsuski aslida nimalar sodir bo`lgani, Temur hayotida og`ziga aroq olmagan, bundan keyin ham olmasligini ular bilmaydi. Yana nasihat qilayotgan bu kimsalar har ikki gapda ``Ichmagingda!``