.To'polon, karnay-surnayning g'at-g'uti bilan to'y mavsumi ham o'tdi. Ular Murod mo'ljallaganidan ham mo'mayroq daromad qilishdi. Ana endi vayronaga aylangan uyini ta'mirlatsa bo'lardi. Topgan puli unaqangi ta'mirlarning o'ntasiga yetardi. Manzura o'ylay-o'ylay, ota-onasining qabri tepasiga marmartosh qo'yishni, keyin o'zi uchun yangi mashina sotib olishni mo'ljallab qo'ydi. Shunday qilsa, qishloqdagi o'zini ko'ra olmaydigan, barmoq orasidan ko'rsatib tinmaslarning uni o'chishi, pastroq tushishi muqarrarligiga ishondi.
Manzurani quvontirayotgan narsa aslida bu ham emasdi. U Botirni o'zidan sovita bilganidan mamnun edi. Biladi, shubha qilmaydi, Botir qishloqqa borgan-u, alamiga chiday olmay uyidagilarni qaysidir qizning xonadoniga sovchi qilib yuborgan. Hoynahoy, Manzuraning guruhi xizmatda bo'lsa kerak to'yida. Borardi, hech bo'lmaganda, tomoshabin bo'lib o'tirardi, Botirning baxtdan qanchalar shodlanayotganini o'z ko'zlari bilan ko'rardi, tinchlanardi, xotirjam tortardi, yana bir armoni ushalardi…

* * *

Surxon va vodiy orasi uzoqligi Manzuraga yoqinqiramadi. Mashina ketmoqda, to'xtamayapti, ammo xuddi yo'lning poyoni yo'qdek. Qanchadan-qancha shaharlarni, dala-yu bog'larni ortda qoldirishdi. Baribir vodiy ko'rinay demasdi. Old o'rindiqda o'tirgan Murod ham pinakka ketdi chog'i, o'tirgan yerida xurrak ota boshladi. Husan unga qarab-qarab qo'yar, biroq uyg'otmasdi. Kulib qo'yish bilangina cheklanardi…
Yarim tunga yaqin nihoyat dovon oshib vodiy hududiga o'tib olishdi. Manzura hech qachon qishlog'idan olisga bormagani uchunmi, birdan yengil tortib, kayfiyati ko'tarilganini his etdi. Hatto, azbaroyi sevinganidan to'lqinlanib ketdi.
Murod ham uyg'ondi. Xurrak shovqini salonni tutgan ekan. U uyg'onishi bilan sukunat hukm sura boshladi.
— Endi kamida ikki hafta dam olamiz, — dedi oradagi sukutni buzib Murod. — Balki undanam ko'proq bo'lar. Sen, Manzura, birinchi navbatda uyingni ta'mirlatvolgin! Men o'zim ishonchli ustalarni topib beraman. Ta'mirlatvolsang, boshqa ishlar keyin bo'laveradi. Hoynahoy, melisa, prokuraturayam kutib yotgandir seni. Lekin tashvish chekma. O'zim to'g'rilayman hammasini. O'sha ammajoning jazosini oladi. Ikkinchi bunday qabihlik qilmaydigan bo'ladi.
— O'zim ham shuni reja qilib kelayotgandim, — dedi Manzura yanada chehrasi ochilib. — Uyni tuzatmasam bo'lmaydi.
— Xudo xohlasa, bir narsani mo'ljallab qo'ydim, — dedi Murod bosh chayqab. — Bahorning oxirlarida seni konservatoriyaga gaplashamiz. Ungacha o'zingam pul yig'asan. Qo'rqma, basharti yetkaza olmasang, mana, biz yordam beramiz. Nima deysan, Husan?
— Albatta, — dedi Husan yo'ldan ko'z uzmay. — O'lar joydamasmiz-ku! Yordam beramiz ko'plashib.
Shu payt taxminan besh yuz-olti yuz metr uzoqlikda kimningdir yo'l o'rtasiga turib olganiga ko'zlari tushdi. Husan mashinani katta tezlikda boshqarib kelayotgandi. Jonholatda tormozni bosdi va mashina o'rtadagi odamning oyoqlari ostiga yetganda taqqa to'xtadi. U kimsa yuziga niqob ham tutib olibdi. Qimir etmay turaverdi. Manzuraqo'rquv aralash o'sha tomonga qaradi.
— Jinnimi bu odam? — so'kinib pastga tushish uchun mashina eshigini ochdi Husan. — Kim o'zi? Jonidan to'yganmi? Vey, qoch yo'ldan! Ajinamasmisan ishqilib?
Murod ehtiyot shart kalima qaytardi. Lekin kimsa qimir etmadi. Qo'lidagi uzun temirni mahkam tutgancha turaverdi.
Shunda… Manzura bezovtalanib qoldi. Murodning hay-haylashiga ham e'tibor qilmay, pastga tushdi.
Ikkinchi mashina ham orqaroqda to'xtagan, ammo hech kim pastga tushmasdi.
Manzura kimsaga yaqin borish ilinjida oldinga yurdi…
Ha, u tanib bo'lgandi.
Yo'l o'rtasida turgan niqobli kimsa Botir edi.

* * *

— Nega teatr ko'rsatyapsiz? — so'radi Manzura Botirning yengidan tortqilab. — Chetga chiqing! Mashina bosib ketsa nima bo'lardi hozir? Jondan to'yganmisiz?
— Bossin deb shu yerga chiqdim, — dedi Botir. — Menga sensiz hayotning hecham keragi yo'q, Manzura. O'ylaysanki, Surxondagi to'yda bemaza qiliqlar ko'rsatib meni sovitding-da-a? Aslo, meni unaqangi narsalar sendan sovita olmaydi. Chunki seni jonimdan ortiq sevaman. Nega haliyam fahmlay qolmayapsan? Ayt, nima qilsam, muhabbatimni tan olasan? Daryoga cho'kaymi? Yo o'zimni osaymi? Ayt, nima qilay?
Manzura pastga tushmasligi zarur edi. Shunda bu izhorlar qaytadan quloqlari ostida jaranglamasdi. Ammo tushmasa bo'lmasdi ham. Boshqa mashina uchib kelib urib ketsa, battar qiynalardi.
— Bas qiling maynavozchilikni? — deya atayin qo'pol muomala qilishga o'tdi Manzura. — Sizga hamma gapni aytib bo'lganman. Agar devorga tavallo qilsam, allaqachon tushunardi. Siz tushunmayapsiz. Hozir anavi mashinadagi sheriklarim pastga tushsa, ta'bingizni tirriq qilib qo'yishi mumkin. Bizni yo'ldan qoldirmay, qoching!
— Yo'q, — dedi Botir. — Toki muhabbatimga tan bermas ekansan, qochmayman yo'ldan! Hozir ko'rasan, boshqa mashina o'tsin, o'zimni ballonlar ostiga tashlayman. Chunki men shunaqa bir so'zli yigitman. Sen bo'lsang, hayotda bu ishni qila olmaysan. Chunki iroda kuching yo'l bermaydi. Sevgi neligini tushunmaysan. Bag'ritoshsan. Shuning uchun ham sevgingni oshkor eta olmaysan. Sen… Qo'rqoqsan, Manzura!..
Bu gaplari o'tib tushdi. Manzuraning qalbi qaytadan g'alayon qila boshladi. Qaysarligi tutdi. Botirning qarshisida o'zini ojiz va notavon kabi his eta boshladi. Bu hislar unga juda alam qilib ketdi.
— Hali shunaqami? — qichqirdi u mashinalarga ko'z tashlab olib. — Mening irodam kuchsizmi? Men muhabbatni tushunmaymanmi?
— Ha, ojizsan! — baqirdi Botir jazavaga tushib. — Sevishga qo'rqasan!
Bu orada ikkala mashinadagilar ham tushib ular tomon yaqinlasha boshlashdi. Murod kela solib Manzurani yo'l chetiga tortqiladi.
— Jinnimisan? — qichqirdi u Manzuraning ikki yelkasidan siqimlab. — Nima qilmoqchisan? Shu yigitmi seni yo'ldan ozdirayotgan? Shumi? Hozir yigitlarga aytaman, surobini to'g'rilab qo'yishadi!
— Kerakmas! — Murodga javoban baqirdi Manzura. — Qo'lingizni torting mendan! Aralashmang mening ishimga!..
Shunday dedi-yu, yo'l o'rtasiga qarab chopdi.

* * *

Botir hanuz qimir etmasdi.Mashinadan tushib kelgan mashshoqlar uni chetga tortar, ammo hech kimga bo'yin egmasdi.
— Demak, men ojiz-u notavon, muhabbatni tushunmayman, shundaymi? — unga yaqin kelib savolini takrorladi Manzura. — Gapiring!
— Ha, qo'rqoq va notavonsan! — xirillab qichqirdi Botir. — Sendaqalar muhabbatning «M» harfigayam arzimaydi!
Bir mahal Qo'qon tomondan bir necha mashina yo'l bo'ylab uchib kelayotganiga ko'zi tushdi.
— Oxirgi marta so'rayman, — deya hayqirdi Manzura. — Gapingizdan qaytmaysizmi?
— Qaytmayman! Sen sevish-sevilishga arzimaysan!..
Hammasi bir necha o'n soniya ichida yuz berdi.
Manzura sheriklari to'xtatib qolmasligi uchun ancha nariga chopib bordi-yu, katta tezlikda kelayotgan mashina ostiga o'zini otdi…

* * *

Shu zahoti tevarak birdan yorishdi-yu, yana zulmatga yuz tutdi. Manzura o'zini to'rt tomonida gurillab o't yonayotgan manzilda ko'rdi. Ammo olov alangasi ungacha yetib kela olmasdi. Ancha narida quturgandan quturardi.
Hali o'ylarining oxiriga yetib ulgurmay, qarshisida