Tasavvur qiling, dunyoda ulkan urush bo’lib o’tdi.
Xalqimizning bir necha o’n yillar oldingi annanasi qayta tiklandi.
Ya’ni urushda o’lgan erlarning xotinlari ularning ukalariga
nigohlanadigan bo’ldi.
***
Sevinch erga tekkaniga ham uch yildan oshdi. Zamonning zayli
tufayli yigirma uch yoshidayoq bevaga aylanib ulgurdi. Uning belidan
tushib turadigan qop-qora sochlariga o’ralagan oqlar, yig’lashdan
qizarib ketgan ko’zlar, sarg’ayib, rangi o’chgan yuzlar ayriliq azobining
qanchalar ulkan ekanidan dalolat berib turardi.
U marhum eri bilan sevishib turmush qurmagan bo’lsada, biroq
birgalikdagi hayot davomida unga mehr qo’yishga ulgurgan edi.
Qora emailning kelganiga bir haftadan oshgan bo’lsada ayolning
qalbidagi cho’g’ huddi birinchi kundagidek yangi edi.
-Qizim,-Sevinchning qaynotasi oshxonaga kirib keldi. Bu odamning
nur yog’adigan yuzidan asar ham qolmagan, bir necha yilga qarib
ketgandi. –Qo’y hadeb kuyunaverma. Bandalik, hammani boshida bor
narsa. Sen yoshsan, qizing uchun ham yashashing kerak.
-Bir og’iz so’ziz dadajon,-Sevinch fartugi bilan ko’z yoshlarini artdi.
-Ha barakalla. Qizim…-Chol gapirishga qiynalardi. Uni juda nozik
masalda gapirmoqchi ekanini kelin tushindi.
-Albatta dadajon,-Sevinch qaynotasini noqulay vaziyatdan chiqarishga
oshiqdi. –Men ketaman. Faqat iltimos, o’g’lizni marakalari o’tib
bo’lgancha shu yerda yashab turay.
Chol kelinining nima haqida gapirayotganini tushinishi uchun
bir necha soniya yetarli bo’ldi.
-Nimalar deyabsan qizim, yo’q-yo’q, bu sening uying. Biz ketsak
ketamizki sen ketmaysan.
Sevinchning yuziga tabassum yugurdi. U cholga minnadorchilik bildirib:
-Raxmat-dedi.
-Endi qizim gapning po’stkallasini aytganda… bu ishni ikkinchi
marta qilaman deb o’ylamagan edim. Senga sovchi bo’lib keldim.
Cholning bu so’zlari ochiq kundagi chaqmoqqa o’xshardi.
-Qa… Qanaqasiga?-siqib chiqardi kelin o’zidan.
-Iltimos qizim, gapimga xo’p de. Ikkinchi o’g’lim Nodirga xotin
bo’l.
Sevinch qariya gapini tugatmasidan o’zini tashqariga urdi.
Yo’lda qarshisidan Nodir chiqib qoldi.
-Xa yanga, tinchlikmi?-so’radi u ayoldan.
Sevinch javob bermay o’zini uyga urdi. Er-xotinlarning krovatiga
o’zini otib, erining yostig’ini quchoqlab rosa yig’ladi.
Biroq bir necha kun o’tib, oraga qizning ota-onasi tushib Sevinchni
nikohga ko’ndirishdi.
Lekin Sevinch o’zining tixirliklari Nodirniki oldida ummondan tomchi
ham emasligini bilmas edi.
Nodirni ko’ndirish xaqiqatda qiyin bo’ldi. U hatto uydan qochib
urushga ham ketmoqchi bo’ldi. Biroq bir o’g’loni o’lgan uydan
boshqa odam olib ketilmasligi tufayli suvga tushgan mushukdek
uyga qaytib keldi.
-Roziman-dedi u otasini ko’zlariga qaramay.
-Ertaga mulla chaqiraman ungacha ko’zimga ko’rinma,-javob oldi
Nodir.
Nodir asta kelib yangasining honasini qaqqillatdi. Ertaga bu hona
o’ziniki bo’lishi, yangasini yanga deb chaqira olmasligi, u bilan qnday
muomila qilishni ham bilmasligi Nodirni tashvishga solardi.
Eshik ochildi. Sevinch chiqdi. U bo’lajak xo’jayini, hozir esa ukasining
ko’zlariga qaramay nima istashini so’radi.
-Choy qilib bering yanga,
Sevinch ovqatni olib kelish uchun oshxonaga yurdi.
Nodir ovqatni yeb, turli hayollar iskanjasida uxlashga yotdi.
Tong otdi. Qo’shnilarning xo’rozlari joni chiqqudek, bu huddi oxirgi
qichqirishidek shovqin qilishardi. Sevinch odatdagidek uyqudan birinchi
bo’lib uyg’ondi. Hovlilarni supurdi. Oilasi uchun choy tayyorladi.
Keyin esa honasiga kirib o’z taqdiriga lanatlar o’qishga tushdi.
Qaynona eshikni taqqillatganida soat to’qqiz edi.
-Eshikni oching qizim, vaqt bo’ldi.
Sevinch sepidagi yangi zar liboslarni kiydi. Boshiga yangi kelinligida
yopgan to’rini tashladi. So’ng kirishga ruxsat berdi.
Honaga mulla, qizning otasi, Nodir, uning otasi kirib kelishdilar.
Ko’z ochib yumguncha nikoh ham o’qildi. Xonani ortiqcha odamlar
tark qildi. Endi yangi er-xotinlar yolg’izlikda, noqulay vaziyatlarning
cho’qqisida qolishdi.
-Sevinch,-Nodir uni birinchi marta ismini atab chaqirdi. Uning tovushi
akasiga naqadar o’xshasha. Ayolning hayolida uning birinchi kelinlik
onlari qaytgandek bo’ldi.
-Nozim aka,-deya Nodirning bo’yniga osildi.
Nodir ham uni quchog’iga oldi. Biroq Sevinch o’ziga kelib bo’lgandi.
Chunki marhum eri Nozimning qo’llari issiq edi. Lekin uni hozir quchib
turgan qo’llar sovuq edi. Sevinch reining quchog’idan chiqib xonaning
burchagiga borib yig’layshga tushdi.
-Kechiring begim,-yuzlandi u Nodirga,-Menga bir oz vaqt bering
Nodir hech nima demay chiqib ketdi. Huddi shu tarzda bir necha
kun o’tdi. O’tkan kunlarda Nodir o’z honasida yashadi. Sevinch o’z
xonasida.
Bunday nomaqulikchiklarni payqagan ota o’gliga qattiq tanbex berdi.
“Bitta xotinni eplolmay, boshqa honada uxlab yuribsanmi?
Latta” Bunday xikmatli o’gitdan kerakli xulosa chiqargan Nodir
Sevinchning xonasiga bostirib kirdi.
-Tinchlikmi begim?-so’radi Sevinch
-Sizni deb… seni deb otamdan baloga qoldim. Meni xotinimsan
shundaymi?
Sevinch bosh irg’ab ma’qulladi.
-Unda shetta uxlayman, siz bilan, tfu o’rgana olmayabman, sen
bilan.
-Bir og’iz soziz begim.
Nodir hayajondan muzlab qolayotgan tanasi bilan, muzlab bo’lgan
oyoqlarini zo’rg’a sudrab kravatga kelib yotdi.
-Qizaloq qayerda?-So’radiNodir
-Onamlar olib ketdilar,-
-Nima uchun?
-Sutdan chiqarayabman,-javob berdi kelin.
Nodir shkafda nimalarnidir titayotgan yangasiga… tfu, xotiniga
yaxshilab razm soldi. Uning uzun bo’yi, keng chanoqlari, ingichka beli
uzun sochlari, qordek oq terisi Nodirning mehrini joshitib yubordi.
Shu vaqt Nodirning ko’z o’ngida Sevinch yechina boshladi.
-Bu nima qiliq?-o’shqirdi Nodir,-Uyalmaysanmi?
Nodir shu gapni aytdi-yu, o’zini eshshak deb his qila boshladi.
-Nima qilibdi, yechinsam erimga yechinayabman,
Shu so’zlarni aytib u ko’ylag lozimini yechib tashladi. Uning qomatini
ko’rgan Nodirning zo’laglari oqib, hayratdan qotib qolgan
yuziga qarab ayol miyig’ida kulib qo’ydi. So’ng tezlikda tungi
kiyimini kiyib Nodirning yoniga kelib yotdi.
-Sevinch?
-Labbay begim,-javob berdi ayol.
-Sen meni xotinimsan,
-Xo’sh,-Sevinch shamolning qayerga esayotganini payqasada
o’zini soda garangga solib turishni afvzal bildi.
-Xmm… seni sikmoqchiman,-dilidagini tiliga chiqardi Nodir
-Fuu, buncha qo’polsiz. Seni visolingni ko’rmoqchiman desayizam
bo’ladi-ku.
-Buni iloji bormi,-so’radi Nodir sekingina,
Sevinch bir oz o’ylanib qoldi. Bir tarafdan Nodirning hohishi tabiiy.
Uning ustiga ular hudoning oldida er-xotinlar. Sevinch Nodirga
xalol. Ayol bir daqiqa o’ylanib qolgach dedi:
-Albatta begim.
Bu gaplardan so’ng boshlanadigan voqalar Nodirni tilidan ayirdi.
Albbata bir necha soniyalarga.
Sevinch sekin Nodirning shimida asir bo’lgan asl ho’jayinni
ozodlikka chiqardi. U rostlan xolatida askarlar qanday tik tursa
u ham shunday turardi. Qon to’lganidan yorilay degan bu tayoq-
ni hovirini bosishga shoshildi ayol. Etagini ko’targancha, Sevinch kichik xo’jayinga o’tirdi. O’tirgan
zahoti ichiga issiq