Salom. Ismim Anvar (albatta o’zgartirilgan). Yoshim 22 da. Hozirda Milliy Universitetda 4 kurs talabasiman. Men yozmoqchi bo’lgan voqea bundan 4 yil ilgari bo’lib o’tgan edi.
2012 yil. Mana 11 sinf ham tugab qoldi. Maktablarda 11 yillik ta’lim bekor qilinganligi sababli biz eng oxirgi “haqiqiy” bitiruvchilar edik. Shu sababli-mi, so’nggi qo’ng’iroq tadbiri har yilgidan boshqacha bo’ldi. Bizlarni xuddi janga ketayotgan ritsarlarni kuzatgandek kuzatib qo’yishdi. Har doim lineykalarda bizni bisotidagi bor yomon so’zlari bilan so’kadigan direktorimiz Azam aka bugun tasirlanib, hattoki ko’zlari yoshlanib, nutq so’zladi:
- 11 “A” va 11 “B”! Men har biringi ismingni yoddan bilaman. Shu 11 yil davomida menga xuddi o’z farzandlarimdek bo’lib ketgandilaring. To’g’risini aytsam sizlarning maktabimizni tark etayotganligingizga hali ham ishongim kelmayapti. Lekin hayot shunaqa, hattoki eng yaqin insonlaring bilan ham bir kun kelib xayrlashasan kishi. Nima bo’lganda ham men hammangizga katta hayotga qo’yayotgan ilk jiddiy qadamlaringizda muvaffaqiyat tilayman. Unutmang, maktab davri o’tib ketdi. Endi bundan buyog’iga yosh bola emassizlar. Xudo xoxlasa ikki oydan keyin har biringizdan “Ustoz! O’qishga kirdim” degan xushxabarni kutib qolaman
Hamma qarsak chaldi. To’g’risini aytganda men ham ta’sirlanib ketdim. Lekin hissiyotlarga berilishning mavridi emas edi. Direktor haq edi. Nima bo’lganida ham shu yili institutga kirishim kerak edi. Shu sababdan, tadbir tugashi bilan narsalarimni ko’tarib, repititorga qarab uchdim.
***
Ona-tili va Adabiyot fanidan tayyorlov kursim kollej binosida bo’lardi. Soat 12 da boshlangan darsga 2 da borayotganligim uchun o’zimni oldindan ustozimning zahar gaplariga tayyorlab kelayotgan edim. Bugun Test tobshirishimiz kerak edi. Yo’lda kitobni u-yoq, bu-yog’iga qarab oldimda, “buyog’i endi tavakkal” deb kirib bordim. Kelsam, qolgan abiturientlar allaqachon testni tobshirib ketib bo’lishgan, ustoz testlarni tekshirib turardi.
- Ertaga kelardiz, yigitni guli – kinoya qildi Malika opa
- Ertagacha sizni sog’inib o’lib qolsamchi? – bo’sh kelmadim men ham
Darvoqe ustozim haqida gapirish esimdan chiqibdi. Malika opa yoshi 26 da, qurilish kollejiga o’tgan yili ishga kirgan edi. Ishdan tashqari abiturientlarga kurs ham o’tar edi. Yaxshi ona tili o’qituvchisi “defitsit” bo’lgani uchun-mi, gruppalari rosa ko’p edi. Ikki yil oldin institutni tamomlab, bir harbiy yigitga turmushga chiqqan va u bilan birga vodiyga ko’chib ketgan edi. Lekin keyin nimadir sabab bo’lib, turmushi o’xshamay qaytib kelib, shu kollejga ishga kirgan edi. Tashqi ko’rinishiga keladigan bo’lsak… Xullas yoqimtoygina qiz edi(Juda yosh ko’ringanligi sababli ayol deyish qiyin edi). Har xolda poytaxtda 4 yil o’qigan, o’ziga qarashni yaxshi bilardi. Ammo yoqimtoy bo’lgani bilan, darslarda juda qattiqqo’l edi. Agar kimdir yaxshi tayyorlanmasdan kelsa, zaharli zaharli kinoyalari bilan hammani oldida rosa qizartirardi. Tilshunosga gap topib berish kimning ham qo’lidan kelardi? Albatta mendan tashqari…
“Hozir gapimga mingta javob topib beradi” deb tayyor bolib turgandim, lekin negadir u indamadi.
- O’tir, mana testing. Yarim soat vaqting bor
Sekin testni olib, yechishga tushdim. Baxtimga oson savollar tushib, 15 minutda tugatdim. O’rnimdan turib testni obordim. U tekshirib bo’lingan test varog’iga “chalasi qolib ketmadimikan” degandek ruchkani o’ynatgancha qarab turardi. Sekin stolidaki testni olib,tekshirilmagan tomoniga aylantirib qo’ydim. U biroz cho’chib ketdi.
- Xayolga berilib ketibman… Yechdingmi – so’radi
- Yechin demadiz-u! – hazil bilan javob qaytardim.
U sezilar-sezilmas jilmayib qo’ydi-da, qo’limdan testimni olib stol ga qo’ydi.
- Bo’pti, boraver. Javobini keying darsda bilasan.
- Tinchlikmi, Malika opa? Zaharga qarshi dori ichdizmi deyman?
- Ha, yoo’q, shunchaki biroz boshim og’riyapti. E’tibor qilma – dedi u.
“Bo’pti, yaxshi qoling” deb eshikka qarab ketayotganimda, Malika opa gapirib qoldi:
- Hamid akani taniysanmi?
- Qaysi Hamid? Apteka Hamidmi?
- Ha o’sha.
- Endi.. Jaa tanishmasmanu, lekin bilaman. Tinchlikmi?
- O’sha aptekaching menga “grajdanskiy brak” taklif qildi. Shahardan dom bilan Matiz oberarmish.

Tumanda Hamid aka degan biznesmen bor edi. 4 ta dorixonasi borligi uchun hamma uni “Hamid apteka” der edi. Uning katta qizi ham biz bilan birga tayyorlanardi. Har doim qizini olib ketgani kelib, Malika opadan “o’qishlari qalay, yaxshimi” deb yarim soat surishtirardi. Men uni qizining o’qishiga shunchalik e’tiborli ekan-da, desam gap buyog’da ekan.
- U menga “O’zingni har qancha sipo ko’rsatganing bilan, atrofdagilar uchun eridan chiqib kelgan buzuq ayolsan” dedi – Malika opa yig’lab yubordi. – Nahotki odamlar men haqimda shunaqa o’ylashsa? Ahir men nima qildim? Aybim erimning xiyonatini kechimaganimmi? Kimga zararim tegdi meni..?
Demak eri unga xiyonat qilgan ekanda… Shundoq chiroli xotini bo’la turib, xiyonat qiladigan to’nkalar ham bor ekanda. Uni nima deb ovutishga ham hayron edim. Keyin o’ylab-o’ylab har doimgi “qurol”imni, ya’ni hazilni ishga soldim:
- Endi, Malika opa… Sizni bilmadim-u, agar Hamid apteka menga dom bilan Matiz taklif qilganida quchoqlab kal boshidan o’gan bo’lardim
Malika opa yig’i aralash kulib yubordi
- Juda yaxhshi bolasanda, Anvar! Doim ko’nglimni ko’tarasan – sochimni silab qo’ydi.
- Aytib qo’yay, meni sizga dom oberish niyatim yo’q lekin.
- Ko’p gapirmasdan, ko’tar mana bularni - Malika opa darrov o’ziga keldi. Stol ustida 5-sinfdan 11gacha bo’lgan Adabiyot kitoblari bor edi.
- Nima qilasiz bulani olib ketib?
- Ertaga senlarga yana test tuzishim kerak.
- Belimni chiqarib yuboradiku bu kitoblariz.
- Voy-bu 7 ta kitobga beliz chiqib qolsa, ertaga kelinni qanaqa qilib ko’tarmoqchisiz?
- Nega endi ko’tarishim kerak? O’zini oyog’i bor, yurib kiradi.
- Kettik.
Kollejdan Malika opani uyigacha 20 minutlik yo’l edi. Yo’l bo’yi turmushini hikoya qilib ketdi. Aytishicha eri unga uylanishidan burun, vodiylik bir 35 yoshli, 4 bolali ayol bilan nikohdan o’tgan ekan. Ota onasi bila turib, Malika opaning uyidakilariga aytishmagan ekan. Borsa, eri “o’sha ayol bilan bitta uyda yashaysan, xoxlasang shu, xoxlamasang, ana katta ko’cha” deb turib olibdi...
Gap bilan bo’lib yetib kelganimizni ham bilmay qolibman. Malika opaning toppish-tutishi yaxshi bo’lganligi sababli o’ziga alohida uy sotib olgan edi. Kim bilsin, kennayisining turtkilari joniga tekkandir balki… Xullas yolg’iz qo’rqmaslik uchun katta it olgan edi. Eshikdan kirishim bilan o’sha yaramas it kelib boldirimdan tishlab oldi. Jon holatda qo’limdaki kitoblarni itni boshiga qarab urdim. Bechara changillab qochib ketdi.
- Reks! Yo’qol! – itini haydadi Malika opa.- Tuzikmisan, Anvar? Voy xudoyim, oyog’ingdan qon oqayapti!
- Itiz ham o’zizga o’xshar ekan – shu holimda ham hazil qildim.
- Ko’p gapirma, kir uyga, hech bo’lmasa zelyonka surib qo’yaman. Bu ahvolda uyga borsang, oying meni o’ldirib qo’yadilar.
- Qo’ysayizchi, vahima qilmang. Birinchi marta it tishlagani yo’g’u meni.
- Kir