Botirga kulib boqdi-da, boshi bilan «yo'q» ishorasini qildi…

* * *
… Ko'z ochib yumguncha uch oy ham o'tib ketdi. Manzura bemalol qaddini ko'tarib yura oladigan bo'ldi. Uni Botir va Murod birgalikda qayta ta'mirdan chiqqan hovlisiga olib kelishdi. Qo'shnilarning yelib-yugurishini ko'rib, Manzura ko'zlariga ishonmasdi. Hatto, yaqinda uni qishloqdan haydash bilan qo'rqitgan oqsoqol ham birrovga kelib duo qilib ketdi.
Buyog'iga Botirning singlisi Zulxumor Manzura bilan yotib yuradigan bo'ldi.
Qiz bo'lg'usi kennoyisi akasi bilan iliq munosabatdaligiga, bir kun kelib baribir turmush qurishlari muqarrarligiga amin bo'lgandan beri Manzuraga ilgarigidan-da ko'proq mulozamat qilar, xushomadga endi oddiy to'n emas, zarbof to'n kiydira boshlagandi.
— Murod aka, Botirdan eshitib qoldim, — dedi bir kuni Manzura. — To'ylarga hofiza bo'lib boramanmi endi?
— Bekor gap, — kulib javob qildi Murod. — Qaysi jinni seni hofiza qilib to'yga oborarkan? Botiring bekorning beshtasini aytibdi.
— Nima?.. Unda nima qilaman? Siz… Yordam bermaysizmi?.. Ha-ya, nima deyapman o'zim? Shundog'am ikki dunyoning yaxshiligini qip qo'ygansiz. Ahmoqqa o'xshab bema'ni savollar berishimni qarang. Baribir men sizdan umrimning oxirigacha minnatdor bo'lib yashayman, aka! Iloyim kennoyim bilan qo'sha-qarib yuringlar!..
— Ie, yaxshi qiz, halitdan meni qatordan chiqarib qo'ydilarmi? — hazil aralash so'radi Murod yana kulib. — Yaxshima-as! Insofdan ema-as!..
— Voy, kim sizni qatordan chiqaribdi? — dedi kuyinib Manzura. — O'zingiz…
Murod indamay o'rnidan turdi. Yaxshilab kerishib olgach, erinmasdan uyning qayta ta'mirdan chiqarilgan joylarini ko'zdan kechirdi. Ahyon-ahyonda Manzura tarafga bildirmasdan o'g'rincha ko'z tashlab oldi. Manzura javobini intiqib kutayotganini ko'rib turgan bo'lsa-da, atayin shoshilmadi. Bu orada Botir ham ikki qo'lida mayda-chuydalar to'ldirilgan xaltachalarni ko'targancha kirib keldiQo'lidagilarni shosha-pisha bir chetda Manzuraga tikilgancha kulimsirab o'tirgan singlisiga tutqazdi-da, kela solib Murod bilan quyuq so'rashdi. Keyin Manzuraga javob berdi.
— Botir, bu qizingga aytib qo'ygin, — deya hazillashishda davom etdi Murod ko'z qisib. — Meni qatordan chiqarib qo'yibdi hozirdan. Endi… Kelmasam kerak bu uyga. Uzr, uka, mabodo ranjitgan bo'lsam…
— Vay, nega unday deyapsi-iz?
Manzura hazilni tushunmadimi, yig'lagudek bo'lib Murodga yuzlandi.
— Axir… Men so'radim xolos-ku! O'zingiz javob bermayapsiz?
— Hazil, hazil, singiljonim, — Murod Botirning yelkasiga qoqib qo'ydi-da, so'riga yaqinlashib Manzuraning yoniga cho'kdi. — Mazang bo'lmay, hazil-huzulniyam tushunmaydigan bo'p qolibsanmi?
— Yo'-o'q, — dedi bolalarcha erkalanib Manzura. — Hazilni tushunsam kerak sal bo'lsayam?!. O'zingiz ochig'ini aytmayapsiz. Shunga xavotir olyapman-da!..
— Ochig'ini aytaymi?
— Albatta ayting, aka! Yuragim qo'rquvdan yorilib ketay deyapti, axir!
— Unda eshit. Bugundan e'tiboran hech qanaqangi to'y-po'y haqida gap bo'lmaydi.
— N-nimaga? Tuzalib qoldim-ku!
— Shuning uchun ham to'yga chiqmaysan.
— Unda nima qilaman?.. Ha-ya, esim qursin… Unda ilgarigiday odamlarning idish-tovoqlarini yuvib…
— Bekorlarni aytibsan! — gapni kesdi Murod. — Gapni oxirigacha eshitgin-da! Idish-tovoq yuvishga hali ulgurasan. Joninggayam tegib ketadi. Mana, Botir «bratishka»minan turmush qursalaring, rosayam uyida idishi ko'p. Xumordan chiqquncha yuvaverasan!..
— Ajab bo'pti! — yanada erkalangannamo suzilib javob qildi Manzura. — Sizlarga hazil bo'lsa…
— Toshkanga jo'naysan, — davom etdi Murod. — O'sha yerda konservatoriyada o'qiysan. Faqat raqqosalikkamas. Hofiza bo'lasan kattakon. Ana shu o'qishni bitirsang, ishon, o'zim senga prodyuserlik qilib, birinchi navbatda shu qishloqdan to'y olaman. Xudo nasib qilsa, yuzingga loy chaplaganlarning oldida shunday kuylaginki, shunday nolalar bilan kuylaginki, o'sha ahmoqlar uyalganidan, sharmanda bo'lganidan qochgani joy topolmay qolsin. Ana o'shanda sen bilan biz rosmanasiga g'alaba qozonamiz!..
Manzura Murodning so'nggi gaplarini eshitgandanoq yuragi orziqib, quvonchdan, shukronalikdan yorilay deb o'tirgandi. Ortiq bu taxlit o'tira olmadi. Beixtiyor o'pkasi to'lib, ko'ngli bo'shab yig'lab yubordi va ikki kafti bilan yuzlarini yashirib oldi.
Telbaning ishini xudo o'nglashi yana bir karra ma'lum bo'ldi. Hazil-hazil bilan Murod Manzurani poytaxtga olib kelib konservatoriyaga joylab qo'ydi. Suhbat chog'ida konservatoriya muallimlari abiturientning ijrosini oxirigacha eshitib o'tirishmayotgandi. Hatto, ba'zilar qo'shiq boshlagandayoq to'xtatib tashqariga chiqarib yuborishganlarini ko'rdi. Ammo Manzuraga nisbatan unday qilishmadi. Suhbat talabiga ko'ra, mumtoz ashulalardan birini ijro qilishi lozim edi. Manzura o'zining eng sevimli ashulasini kuylab berdi. Muallimlar sel bo'ldi. Ashulani oxirgi nuqtasigacha bosh silkitgan holda, ba'zilari jilmayib tinglashdi. Manzura ham obrazga kirib ketdimi, ashula boshlagandanoq yaqino'tmishi ko'z oldida gavdalana boshlagandi. Qabrda mahtal yotgan ota-onasini eslab kuydi. Shubhasiz, bu tuyg'ularning barchasi ashulaga singdi. Murod ham kutmagan ekan. Ashula tugagani hamono azbaroyi quvonib, ta'sirlanib ketganidan yugura kelib Manzurani quchib oldi.
— Bu qizni biz konservatoriyaga qabul qilamiz, — dedi imtihon oluvchilarga rahbarlik qilayotgan yoshi yetmishlarga borgan muallim. — Qizim, sen xudo xohlasa, mening guruhimda o'qiysan. Mening ismim Vohid Azlarovich.
***

Manzura tanish ismni eshitdi-yu, ko'zlari chaqchaygancha bir muddat qotib qoldi. Chunki Vohid Azlarovich butun dunyoga mashhur bastakor, manaman degan san'atkorlar, hofizlar xuddi shu domlaning qo'lida ta'lim olgan. Eshitgandi, hamma aynan shu domlaning ta'limini olishga harakat qilarkan, yugurib-elib, kerak bo'lsa, tanish-bilishlarni ishga solarkan. Manzura esa birgina ashula bilan shu baxtga erishib tursa. Qanday baxt!..
— Sen asosan mumtoz yo'nalishda ijod qilishing kerak, — dedi domla Manzura chiqib ketayotganda, yelkasiga qoqib. — Sendan ajoyib bulbul chiqadi, ishon! Men o'sha bulbulni to'g'ri va yanada chiroyli, ravon kuylashga o'rgataman. Bardam bo'l, dangasalik qilib qo'yma!..

* * *

Ular Murod bilan birga konservatoriya ichkarisidan chiqib qator ekilgan archalar ro'parasiga kelishdi. Manzura hanuz hayajonlanishdan tiyila olmasdi. Uzun kipriklari pirpirab-pirpirab, ko'ngli bo'sh emasmi, lablari pulkillab ketayotgandi.
— Afsus, Botirniyam ola kelsak bo'larkan, — dedi Murod yo'ldan turnaqator bo'lib g'iz-g'iz o'tayotgan mashinalarga o'ychan boqib. — Bugungi natijangni uyam ko'rib xursand bo'lardi.
— Opkelmaganimiz yaxshi bo'ldi, — dedi Manzura. — Keyin eshitgani yaxshi. Murod aka, men sizning oldingizda xijolatda qoldim. Shuncha yaxshiliklar qilib tashladingiz. Qanday minnatdorchilik bildirishniyam bilmayman. Bu qarzimni umrimning oxirigachayam uzib tugata olmasam kerak.
— Uza olmaganing yaxshi-da, — suhbatni hazilga burdi Murod. — Tez uzib bo'lsang, boshqa prodyuserga ketib qolsang, men nima qilaman?
— Qo'ying-e, — qo'l siltadi Manzura. — Men undaylardan