ДИККАТ ХИКОЯ УМУМАН ШАХВОНИЙ ЁНАЛИШДА ЕМАС.
:.:.: BY EMO BOY :.:.:
Амаким Содиқ билан тенгдошман. У пайтларда амакиси ёки тоғаси билан тенгдош бўлишлик ажабланарли холат эмас эди. 1983 йилнинг кузида бобомни кўзлари кўрмай қолди. Уйдагилар бир икки шифокорларга кўрсатишди, лекин кўзларини қайта даволай олмади. Шифокорлардан фақат бир сўз эшитишди. "Қарилик аломати". Хозиргидек линзалар бўлганда балки кўра олиши мумкинмиди. Қисқаси, бобомлар ҳеч нимани кўра олмай қолдилар. Синфдошим, амаким, яъни дадамнинг укаси Содиқ билан бир вақтда хизматга кетдик. Икки йил ўтиб хизматдан қайтдик. Хизматдан келганимда биринчи бўлиб бобомни зиёрат қилиб, дуоларини олишни мақсад қилиб, катта ховлига бордим. Уларни холатларини кўриб юрагим эзилди. Уларга раҳмим келди. Мана етти йилдирки зулмат қаъридалар. Кўзлари ожизлиги туфайли,бир жойда ётиб қолган. Кўп ётиш оқибатида оёқлари шишиб кетган эди. Болалигимда бобомларникига жуда кўп ўйнагани келар эдим. У киши жуда бақувват эдилар. Хатто совуқ кунларда ҳам совуққотиш нима эканлигини билмасдилар, юпқа яктакда кўкрагини очиб юраверардилар. Кўзлари ожизлиги туфайли, ўзлари узоқ юра олмаслигини хисобга олиб яқинроқда у киши учун алоҳида хожатхона қилиб берилган. Ўзларининг илтимоси билан, ётган жойидан то хожатхонагача арқон тортиб берган эдик. Арқонни ушлаганча ўзлари бориб келардилар. Бошқаларни овора қилмаслик мақсадида албатта. Бир куни бобомларникига меҳмонга бориб, у ерда қоладиган бўлиб қолдим. Қош қорайган, шом вақти ўртоғим Содиқни хонасида суҳбатлашиб ўтирган эдик. Бирдан бобомнинг овози эшитилиб қолди.
- Содиқжон ўғлим.
- Тур Содиқ сени бобом чақиряпти, - дедим уни ўрнидан туришга уннаб.
Содиқ ўрнидан хохламайгина қўзғаларкан, ичида бир нималар деб сўкинди.
- Хой Содиқжон! - бобом яна илтижоли оҳангда чақирди.
- Тур тезроқ бобомни овозини эшитмаяпсанми? - дедим мен.
- Хозир, - дедида, ғазаб билан қўлларини мушт қилганча ташқарига чиқиб кетди.
Унинг бу кўйи ташқарига чиқиб кетганини кўриб, кўнглимда нохуш шубха уйғонди-да орқасидан мен ҳам югуриб чиқдим. Содиқ бобом томон шиддат билан бораркан, уни кўриб:
- Тўхта Содиқ, тўхта нима қилмоқчисан? - деб тўхтатмоқчи бўлдим.
- Сени ишинг бўлмасин!
- Тўхта дедим сенга! - шу ортидан етиб олишга уринаркан, афсуски улгурмадим.
У мендан анча илгарилаб кетган эди. Қоронғуда арқонни йўқотиб йўлидан адашиб қолган бобомни ёнига яқинлашиб:
- Дам олгани қўясанми ёки йўқми, зериктирдингку! - деганча, Содиқ бобомнинг юз-кўзи аралаш тарсаки тортиб юборди.
У киши кутилмаган зарбадан бир қадам нарига отилиб, юз тубан ерга йиқилди. Нақадар дахшатли манзара! Кутилмаган холатдан бир муддат карахт ахволга тушиб қолдим. Ўзимга келдимда, Содиқни ура кетдим.
- Нега бобомни урдинг ахмоқ, нега ўз отангни урасан ифлос?
Содиқ, тепкиларимга ҳам муштларимга ҳам жавоб қайтармади. Жойида тик турган бўйи анча вақт турди. Мен бобомни ўрниларидан турғазиб, уст-бошини қоққанча жойига олиб бордим. Бобом ҳеч нима демас, фақат йиғлардилар холос. Содиқ узр сўраш учун олдиларига келди. Келганини пайқаган бобом хўнграб йиғлаганча унга гапира кетди. - Ўз отангни урдинг а болам, айбим нима эди? Кўзларимни ожизлигими? Шунчалар ҳам мендан тўйиб кетдингми ўғлим?
- Мени кечиринг дада! Илтимос кечиринг! - узоқ вақт кечирим сўради Содиқ.
- Қўрқма ўғлим сени қарғамайман! - деди бобом.
Ўша мудхиш кундан буён бобом ҳеч нарса емай қўйди. Кўп ўтмай бу оламдан бутунлай кўз юмди.
*****
Йиллар ўтди. Содиқ ҳам уйланди. Оллох унга қиз фарзанд ато этди. Ачинарлиси қизини кўзи туғма ожиз туғилди. Ундан ҳам ёмони ўзи тузалмас дардга чалинди. Нафаси бўғадиган бўлиб қолди. Бормаган кўрсатмаган шифокори қолмади. Фойда бермади. Бир нафаси қисилса, юз кўзлари кўкариб, оғзидан кўпик келиб, бир жойда типирчилаб қолар эди. Худди бир пайтлар бобом унинг зарбидан йиқилгандаги холатидек. Орадан ўн беш йил ўтдики, соғлиғида янгилик йўқ. Соғлиғи сабаб бир жойда ишлай олмади. Рўзғори ҳам бир ахволда. Шу сабаб, хотини ҳам қизини олиб уйига кетиб қолди. Хаётини яҳшилаш мақсадида, иш қидириб кўчага чиқди. Лекин, қаерга иш сўраб бормасин. Одамлар унга нафратини сочди.
- Сен ўз отангни уриб, қарғиш олгансан! Холидан хабар олиш учун ён ига борганимда, кўкрагига муштлаб урганча дод солиб йиғлайди.
- Ўртоқжон, қани дадам қайтиб келсалар-у, оёқлари тагига ётволиб қилган ишим учун кечирим сўрасам. Лекин, буни хечам иложи йўқ. Отамни урган шу қўлларим узилиб тушса бўлмасмиди. Мен падаркушман ўртоқ!
***
Энди ростдам ҳам жуда кеч, "Сўнги пушаймон, ўзингга душман" деб бежизга айтишмайди...